Kodeks cywilny przewiduje kilka sytuacji, w których uprawnionemu nie będzie przysługiwało prawo do zachowku.
Po pierwsze, prawo do zachowku nie przysługuje małżonkowi, co do którego spadkodawca wniósł pozew o rozwód lub separację z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. W takiej sytuacji małżonek może zostać wyłączony od dziedziczenia, a w konsekwencji stracić również prawo od zachowku.
W tym przypadku konieczne jest jednak zaistnienie dodatkowej przesłanki, o której mowa w art. 940 § 2 k.c. Otóż wyłączenie małżonka od dziedziczenia następuje na mocy orzeczenia sądu. Z kolei, aby sąd wydał takie orzeczenie, inny spadkobierca musi wystąpić do sądu z takim żądaniem. Termin na zgłoszenie takiego żądania wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy, nie później jednak niż rok od daty zgonu.
Tym samym małżonek może zostać pozbawiony prawa do zachowku, ale pod warunkiem spełnienia powyższych przesłanek.
Po drugie, prawo do zachowku nie przysługuje osobom wydziedziczonym przez spadkodawcę, a także osobom, które zostały uznane za niegodne dziedziczenia, bądź też zrzekły się dziedziczenia. W tym przypadku należy poczynić dość istotną uwagę. Otóż osoby z tej kategorii są traktowane tak, jakby nie dożyły dnia otwarcia spadku. To ostatnie założenie jest bardzo ważne w sytuacji, w której osoby te byłyby jednocześnie zstępnym zmarłego (np. jego synem). W takiej sytuacji należy zbadać, czy osoby te również miały dzieci (własnych zstępnych). Jeśli tak, to wówczas one wstępują w miejsce np. wydziedziczonego/niegodnego rodzica i mogą we własnym imieniu występować z roszczeniem o zapłatę zachowku.
Po trzecie, prawo do zachowku nie będzie przysługiwało osobom odrzucającym spadek, który przysługiwałby im z mocy ustawy. Takie osoby traktuje się tak, jakby nie dożyły dnia otwarcia spadku.