Niezbędnym do obliczenia zachowku elementem jest ustalenie wysokości teoretycznego udziału spadkowego, jaki przypadałby spadkobiercy, w oparciu o zasady ogólne, określone w kodeksie cywilnym. Przykładowo – jeżeli zmarły pozostawił dwójkę dzieci, to zgodnie z kodeksem cywilnym dziedziczą one w częściach równych, co oznacza, że wartość udziału spadkowego każdego z dzieci wynosi 50% spadku. Ponieważ zachowek stanowi połowę teoretycznego udziału spadkowego, to w przywołanym przypadku zachowek należny każdemu z dzieci stanowiłby równowartość 25% wartości majątku spadkowego. Jeżeli uprawnionym do zachowku byłoby niepełnoletnie dziecko, albo osoba niepełnosprawna, to wartość zachowku jest wyższa i wynosi równowartośći ⅔ teoretycznego udziału spadkowego. W rozpatrywanym przykładzie, wartość zachowku należnego każdemu z dzieci (w razie gdyby były niepełnoletnie albo niepełnosprawne) wynosiłby więc nie 25, ale 33%.